Gilde Dionysos

Auteur: Wil Peters

Laatste update: 28 feb 2021

12 juni 2020      Biercommissie vergadering

De coronamaatregelen worden na de Corona lock down  gaandeweg versoepeld waardoor de Biercommissie weer bij elkaar kan komen, zij het met een gepaste afstand van 1,5m tot elkaar. Tijdens deze Biercommissievergadering werd het idee geopperd om eigen bier te lageren op een  houten vat in de brouwerij.  Ter versterking van het verenigingsgevoel moest het een bier zijn van en voor de leden.

Het idee

Laat alle leden hetzelfde (type) bier brouwen zodat dit in oktober klaar is om een eiken vat mee te vullen. Laat het vat rijpen in de Brouwerij. Als het na 4 – 6 maanden klaar is wordt het gebotteld en krijgt iedereen de helft van zijn bier gebotteld terug. De andere helft wordt verkocht en de opbrengst wordt gebruikt om het vat te betalen ( +/- 200,- euro per stuk).
Gekozen wordt voor een Quadrupel van 10%. Er wordt een voorbeeld- recept opgesteld dat zijn kwaliteit al bewezen heeft. De moutsamenstelling ligt in grote lijnen vast. Iedereen mag er beetje vanaf wijken om met zijn eigen brouwmethode en bijbehorend brouwzaalrendement aan de juiste kleur en alcoholpercentage van 10% te komen. Voor zowel de hop als de gist worden twee alternatieven gegeven waar je uit kan kiezen. Kruiden en gebrande mout zijn niet toegestaan. Om een teveel aan kruiden te voorkomen worden door enkele brouwers de benodigde kruiden toegevoegd die voldoende zijn voor de hele badge.
Het idee wordt meteen naar allen leden gestuurd zodat ze zich kunnen voorbereiden. Er meteen enthousiast op gereageerd.

16 aug 2020 - Aanmelding bier

De aanmelding is geopend. Leden kunnen zich inschrijven met een aantal liters naar keuze. Binnen 14 dagen hadden zich 23 brouwers gemeld met in totaal 415 liter bier!! Het project was daarmee zo succesvol dat we niet één maar twee vaten konden vullen!

25 sep 2020 - Vaten kopen

Wil en Joop gaan voor vaten kijken naar Kuiperij Omtzigt in Heijen. Hij levert vaten aan veel brouwerijen, oa. Jopen. Hier selecteren we twee mooie vaten. Dat valt nog niet mee want er zijn veel soorten en maten. Vanwege het risico op infectie kiezen we niet voor een Port-, wijn- of sherryvat maar voor een vat waar sterke drank op heeft gelagerd. Een Cognacvat had ook gekund maar dit werd ons afgeraden in kombinatie met een Quadrupel: Het resultaat kan te zoet overkomen. We kiezen daarom voor een Bourbon- en een Whiskyvat:

1. Amerikaans eiken Bourbon vat waar 6 jaar Bourbon in heeft gerijpt bij Buffalo Trace Distillery.
2. Europees eiken vat is begonnen als Sherry-vat bij Williams & Humbert in Spanje. Daarna is het naar Schotland gegaan waar er bij 2 distilleerderijen, Secret Orkney (Highland Park) en Macallan in totaal 40 jaar whisky op is gelagerd.

De inhoud zou volgens eigenaar Maarten Omtzigt 190L resp 230L zijn. Dat zou mooi passen bij ons. Beide vaten worden ter plaatse even geopend om te ruiken of ze vers en fris zijn. Het Bourbonvat ruikt naar whisky en vanille, het andere vat ruikt heel mooi naar whisky en dus gaan ze meteen mee naar huis naar Wil die er onderstellen voor maakt.

26 sep 2020 - Vaten vochtig houden

Thuis aangekomen worden de vaten in de regen gezet want ze mogen niet uitdrogen. Bovenop de vaten wordt ook water gezet. Na 2 dagen worden ze omgekeerd en wordt op de andere kant water gezet zodat de vaten in goede conditie blijven. Dit op advies van de leverancier, Maarten Omtzigt.

5 okt 2020 - Bouw van de onderstellen

De vaten worden nauwkeurig opgemeten om er passend onderstellen bij te maken.
Omdat we in de Locht nog niet weten waar we de vaten gaan plaatsen in de brouwerij komen er stevige zwenkwieltjes onder zodat ze verrijdbaar zijn.
De onderstellen hebben een frame van eikenhout. De fronten zijn van 18mm multiplex (kleinere vat) en 25mm multiplex (grotere vat).
Het totale gewicht van het kleinste vat (foto) zal vol al zo’n 250Kg bedragen, het grotere meer dan 300 Kg!

12 okt 2020 - Vaten vullen in de Locht

Het is zover! De brouwers brengen hun bier naar de Locht. Vanwege de verscherpte coronamaatregelen (de 2e golf is een feit) is de avond in 3 tijdsloten van een uur ingedeeld beginnend om 1900 uur. Bij binnenkomst wordt elk aangeleverd bier gewogen. Als het fust leeg is wordt het nogmaals gewogen en alle data worden meteen vast gelegd. Ook het eind SG, volgens opgave van de brouwer, wordt vastgelegd zodat het aantal liters kan worden bepaald.

Vervolgens wordt er een monster van het bier genomen om te bepalen of er geen onrechtmatigheden in zitten. Gelukkig werd in geen enkel bier een infectie aangetroffen. Nu kan het bier in het eerste eikenvat worden geheveld. Er wordt vastgelegd welk bier in welk vat gaat.

Vaten blijken groter dan gedacht, en nu?

Als er in het eerste vat 190L is afgevuld zou het volgens opgave vol moeten zijn. Echter het blijkt nog niet vol te zijn! Er kan naar schatting nog wel 20L bij. Als het andere vat ook 20L groter is dan opgegeven hebben we aan de 25L reserve aan het eind te weinig om beide vaten vol te krijgen!
We hebben nog een troef achter de hand: Jeroen is zijn quadrupel deze avond in zijn brouwerij aan het bottelen en brengt zijn bijdrage in het laatste tijdslot naar de Locht. We kunnen daarvan eventueel 20L extra krijgen als we het tijdig laten weten. Even snel bellen dus! Gelukkig lukte dit en hij neemt 20 liter extra mee naar de Locht. Als beide vaten helemaal vol zitten hebben we nog 1,5 liter over! We zetten meteen een waterslot op beide vaten. Mogelijk ontstaat er nog wat nagisting.

Als beide vaten helemaal vol zitten hebben we nog 1,5 liter over! We zetten meteen een waterslot op beide vaten. Mogelijk ontstaat er nog wat nagisting.

Met eiken spieën worden de vaten op hun plaats vast gezet. De radiator achter de vaten is dicht gedraaid zodat ze niet teveel opwarmen.

14 okt 2020 - Vaste doppen in de vaten

Twee dagen na het afvullen blijkt er geen nagisting meer te zijn en kunnen we de vaten afsluiten met de bijgeleverde houten doppen en jute doekjes nadat deze eerst even in de Chemipro oxi hebben gelegen om te reinigen en ontsmetten. Tussen de dop en het vat zit een jute doekje zodat de doppen iets kunnen luchten.

21 okt 2020 - Doppen vergrendelen en infobordje plaatsen

Als een bezoeker in de Locht een dop los zou maken uit nieuwsgierigheid of met andere bedoelingen zou het vat geïnfecteerd raken. Om dat te voorkomen zijn de doppen vergrendeld. Met een infobord er voor is de eerste fase van ons project afgerond.

Nu maar afwachten!

15 feb 2021 -  Proeven van beide vaten

Na ruim 4 maanden rijpen gaan we voor het eerst een monster nemen uit beide vaten. Door de Corona maatregelen is het Museum al een hele periode gesloten en is de temperatuur in de brouwerij constant 11,5 C. Een constante temperatuur is mooi voor de rijping.

Voorzichtig wordt de dop van de vaten los gemaakt en wordt met een goed ontsmette zuigbuis een monster genomen.  Het monster wordt geproefd door Joop, Bas en Wil.

Resultaat:

Vat 1: Het bier in het whiskeyvat (rechts) heeft een heel mooie zachte whiskeysmaak. Het lijkt op whiskey infused.  Hout is op de achtergrond aanwezig. Het zou al gebotteld kunnen worden maar het mag ook nog gerust even verder rijpen. Door de coronamaatregelen kunnen we nu niet bottelen. We plannen dit voor eind april. 

Vat 2: Het bier van dit Bourbonvat is heel anders. Er is een duidelijke vanille-aroma aanwezig,  afkomstig van het Amerkaans eiken vat terwijl de whiskey/boubon meer op de achtergrond is. Dit bier mag gerust nog even rijpen.

We zien dat uit de vaten minimaal een liter is verdwenen (verdampt). Dit noemen whiskeymakers het 'engelendeel'.  De ruimte boven het bier wordt gevuld met koolzuur en de doppen gaan er meteen weer op.

Wil je reageren? Dat kan onderaan deze pagina of per mail aan biercontact@gildedionysos.nl

Laatste update door: Wil Peters, 28 feb 2021